facebook

1 i 3 MAJA
Świętowano w Jarosławiu od pocz. XX wieku. Wcześniej, bo już w 1891 r. Rada Miasta utrwaliła pamięć o Konstytucji 3 Maja w nazwie jednej z głównych ulic. Od 1902 r. nieoficjalne obchody rocznicy Konstytucji organizowała młodzież gimnazjalna. Prowodyrem był uczeń I Gimnazjum Feliks Młynarski, późniejszy profesor ekonomii i wiceprezes Banku Polskiego. Spotykano się przy krzyżu powstańczym na Starym Cmentarzu. Były przemówienia, pieśni patriotyczne i nabożeństwa majowe w farze. Oficjalne obchody odbyły się dopiero w 1909 r. Rada Miejska wybrała komitet organizacyjny, ustaliła program uroczystości i gremialnie w nich uczestniczyła. Szczególny charakter miały uroczystości trzeciomajowe w 1905 r. Rozpoczęły się na ul. Głębokiej od poświęcenia krzyża ufundowanego przez jarosławską młodzież I i II Gimnazjum dla uczczenia pamięci męczenników sprawy narodowej Józefa Kapuścińskiego i Teofila Wiśniowskiego straconych w 1847 r. za udział w rewolucji krakowskiej.


Święto robotnicze organizowała PPS i Związki Zawodowe, zwłaszcza najmocniejszy ZZ Kolejarzy. Na ogół zbierano się przy budynku Związku Stowarzyszeń Robotniczych przy ul. Lubelskiej i maszerowano ulicami miasta na plac przy Dyrekcji Skarbu (Zespół Szkół Spożywczych). Tam wiecowano z udziałem wysłanników z centrali. Niejednokrotnie pochód rozpędzała policja. W 1905 r. siły porządkowe uniemożliwiły marsz do piekarni Pretoriusa na ul. Badeniego, który wbrew wcześniejszym ustaleniom nie zamknął zakładu w dniu święta. Podobnie zachował się Dymnicki. Natomiast chwalono Gurgula, który wbrew osobistym poglądom uszanował wolę robotników. W pochodzie obok czerwonych sztandarów niesiono transparenty następującej treści: Proletariusze wszystkich krajów łączcie się, Niech żyje wolność, równość, braterstwo, Precz z militaryzmem, Precz z klerykalizmem, 8 godzin pracy, Powszechne, równe, tajne i bezpośrednie prawo głosowania.

Po II wojnie światowej pochody pierwszomajowe zdominowały miejskie ulice. Konstytucję 3 Maja wspominano tylko w kościołach. Dzisiaj odwrócono akcenty.








home


pa